Plandocumentatie Het ecohuis
Samenvatting
In de plandocumentatie van de zevende uitgave van DASH is een serie voorbeeldige, ecologische woonhuizen opgenomen. Het merendeel is vrijstaand, of in de natuur of in een buitenwijk; twee betreffen stadshuizen waarvan één zelfs een voorbeeld is van gestapelde, individuele woonhuizen. Samen vormen ze een demonstratie van de bijdrage die het architectonisch ontwerp kan leveren aan het duurzaamheidsvraagstuk.
Ofschoon duurzaamheid een relatief nieuwe opgave is binnen de architectuur, zijn er toch verschillende historische voorbeelden te vinden die een bijzonder bewuste omgang met het klimaat zoeken in relatie tot het creëren van een comfortabele woonomgeving, zoals het Jacobs House 2 van Frank Lloyd Wright of het gehele oeuvre van een pionier als Ralph Erskine. Wanneer eind jaren 1960, begin jaren 1970 het milieubewustzijn doordringt tot de politiek en het grote publiek, zien we ook de eerste antwoorden in de architectuur verschijnen, bijvoorbeeld in de bekende Domes in Noord-Amerika, waarvan het Zome House van Steve Baer een bijzondere exponent is. Latere voorbeelden die een duurzame architectuur koppelen aan een bewuste manier van leven, niet gericht op consumptie maar op ecologische en sociale waarden, vinden we vanaf de jaren 1980 vooral in Duitsland, een voorloper op dit gebied. De Berlijnse Baumhäuser van Frei Otto, Hermann Kendel en samenwerkende architecten, vormen hiervan een radicale representant met veel lessen voor de toekomst. Het Solarhaus van Otto Kolb in Zwitserland, ook uit de jaren 1980, koppelt een holistische, psycho-ecologische benadering aan een genereuze, bijna glossy-achtige vormgeving van het interieur die we kennen van de lifestyle- bladen. Vanaf de jaren 1990 raken lifestyle, duurzaamheid en de architectuur van het wonen welhaast onlosmakelijk met elkaar verbonden, iets wat overigens al gebeurde in de jaren 1940 in de Verenigde Staten in de pagina’s van het Ladies’ Home Journal, waarin de eerste experimenten met solar houses werden getoond, onder andere aan de hand van ontwerpen van Frank Lloyd Wright en Philip Johnson.
De meest recente huizen in deze documentatie laten elk een eigenzinnig antwoord zien op deze combinatie van lifestyle, wonen en duurzame architectuur. In het Maison Latapie van Lacaton & Vassal is met een bijzonder gering budget een riante leefruimte gerealiseerd door middel van een dubbelhoge wintertuin in een roughand- ready architectuurtaal. Het woon-werkhuis Hoogland en Casa Weeber zijn twee voorbeelden van eigenaarzelfbouwers en een eigenaar-architect waardoor een zeer uitgesproken en krachtige architectuur mogelijk werd. De drie laatste huizen, Villa Welpeloo van 2012- Architecten, het Loblolly House van KieranTimberlake Associates en Casa Muro van FAR Frohn & Rojas, zijn voorbeelden van eigentijdse woonhuizen die een modernistische vormentaal koppelen aan bijzonder inventief materiaalgebruik, waardoor ze nieuwe, onvoorziene kwaliteiten kregen.